Cầu chì là gì? Cầu chì là thiết bị gì?

Cầu chì là gì? Cầu chì là thiết bị gì? và được sử dụng ở đâu? Chắc hẳn cầu chì đã không còn xa lạ gì đối với mọi người vì chúng được sử dụng nhiều trong các hộ gia đình. Nhưng để hiểu rõ về chúng thì nhiều người vẫn chưa nắm hết được. Vậy hãy cùng thông qua bài này để tìm hiểu về nó nhé. 

1. Cầu chì là gì?

[caption id="attachment_21696" align="aligncenter" width="600"] Cầu chì là gì?[/caption]

Cầu chì là một thiết bị quan trọng trong gia đình, là một phần tử, một thiết bị bảo vệ mạch điện bằng cách làm đứt mạch điện. Cầu chì được sử dụng nhằm phòng tránh các hiện tượng quá tải trên đường dây gây cháy, nổ.

Cầu chì thường dùng để bảo vệ đường dây dẫn, máy biến áp, động cơ điện, thiết bị điện, mạch điện điều khiển, mạch điện thắp sáng,…

Cầu chì sử dụng nhiều lần được ứng dụng rộng rãi trong các mạch điện gia dụng, các đường dây tải điện. Các cầu chì dùng một lần thì thường được lắp trong các thiết bị điện gia dụng như: máy sấy, máy pha cà phê,…

2. Cấu tạo và nguyên lý hoạt động

Cấu tạo

Cấu tạo của cầu chì vô cùng đơn giản, các thành phần không quá cầu kỳ. Mặc dù thiết bị này khác aptopmat nhưng lại có công dụng ý nghĩa như nhau.

Vị trí lắp đặt cầu là phía sau nguồn điện tổng và phía trước thiết bị sử dụng điện. Cầu chì có cấu tạo như sau:

• Nắp cầu chì
• Hộp giữ cầu chì
• Các trấu mắc
• Sợi dây chì dẫn điện hay còn gọi là bộ phận ngắt cầu chì

Trong đó bộ phận quan trọng nhất của cầu chì chính là dây chì kim loại. Bộ phận là dây chì kim loại, có chức năng ngắt điện khi gặp sự cố đoản mạch, quá tải, v.v. Các bộ phận này tùy vào từng loại cầu chì cũng như mục đích khác mang tính thẩm mỹ.

Nguyên lý hoạt động

Trong tiếng Anh, fuse (cầu chì) có nghĩa gốc là "tự tan chảy". Cầu chì thực hiện theo nguyên lý tự chảy hoặc uốn cong để tách ra khỏi mạch điện khi cường độ dòng điện trong mạch tăng đột biến.

Để làm được điều này, điện trở của chất liệu làm dây cầu chì cần có nhiệt độ nóng chảy, kích thước và thành phần thích hợp.

3. Phân loại cầu chì

Phân theo môi trường hoạt động

• Cầu chì cao áp
• Cầu chì hạ áp
• Cầu chì nhiệt

Phân theo cấu tạo

• Cầu chì loại hở
• Cầu chì loại vặn
• Cầu chì loại hộp
• Cầu chì ống

Phân theo đặc điểm trực quan

• Cầu chì sứ
• Cầu chì ống
• Cầu chì hộp
• Cầu chì nổ
• Cầu chì tự rơi

Phân theo số lần sử dụng

Có loại cầu chì dùng một lần rồi bỏ, loại khác có thể thay dây chì mới để tiếp tục sử dụng và có loại có thể tự nối lại mạch điện sau khi ngắt mà không cần con người nhờ cấu tạo bằng chất dẻo.

4. Các thông số cơ bản của cầu chì

Dưới đây là một số thông số cơ bản nhất của cầu chì:

• N: Giới hạn mà cầu chì không tự ngắt mạch điện
• Tốc độ: cầu chì có thể ngắt ngay khi quá tải hoặc nhanh chậm một khoảng thời gian ngắn định trước theo thông số này
• I2 t: Thước đo khả năng bảo vệ hiệu quả các hư hỏng mạch điện của cầu chì
• Năng lực bẻ gãy
• Xếp hạng điện áp:
• Điện thả: khả năng thích nghi với các môi trường hoạt động khác nhau,thông số này không quan trọng với cầu chì truyền thống nhưng khá quan trọng với cầu chì bằng chất dẻo có khả năng tự động nối lại mạch sau khi đứt
• Chênh lệch nhiệt độ môi trường: giảm ảnh hưởng của nhiệt độ môi trường tới hoạt động của cầu chì

Thiết diện dây chảy cầu chì

Dòng bảo vệ (A)	Đường kính dây đồng (mm)
3	0.15
5	0.20
10	0.35
15	0.50
20	0.60
25	0.75
30	0.85
45	1.25
60	1.53
80	1.8
100	2.0

5. Hướng dẫn tự thay cầu chì điện dân dụng

Trước khi tiến hành thay thế cầu chì, bạn nên tìm hiểu kỹ về các tiêu chuẩn an toàn, để tránh được các rủi ro không mong muốn

Bước 1: Tắt nguồn điện

Tắt hết các nguồn điện để trong quá trình thay thế có thể mang lại an toàn cho bạn và không xảy ra những trường hợp rủi ro.

Bước 2: Kiểm tra ổ cắm điện

Kiểm tra lại những hệ thống điện trong gia đình, tìm hiểu nguyên nhân chập cháy nổ cầu chì điện. Từ đó hãy khắc phục tránh bị nổ lần nữa.

Bước 3: Tìm vị trí dây cầu chì bị cháy

Cầu chì thường nằm ở các hộp đấu bảng điện hay công tơ điện trong gia đình. Trường hợp có nhiều dây cầu chì, bạn cần tách dây một ra. Nhằm kiểm tra có bị đứt hay không?

Bước 4: Lựa chọn cầu chì phù hợp

Bạn cần thay thế dây cầu chì sử dụng dây mang cường độ dòng điện 5A. Mạch tiết bị điện đun nóng là 15 – 20 A. Ổ cắm điện và mạch dùng cho nấu ăn dùng dây mang cường độ 30 A.

Tránh trường hợp thay thế dây có cường độ cao hơn. Nguyên nhân là khả năng ngắt điện khi gặp sự cố không cao.

Bước 5: Thay thế dây của cầu chì

Sau đó bạn nên tiến hành tháo các ốc vít ở 2 đầu của cầu chì ra. Rồi thay thế cầu chì hỏng. Tuy nhiên nên chú ý sợi dây đi qua phần xứ ở giữa cầu chì.

Cuộn dây xung quanh chỗ ốc vít đầu tiên, rồi đến chổ ốc vít thứ hai. Đồng thời dùng tua vít xiếc chặt lại

Bước 6: Lắp cầu chì trong hộp

Cuối cùng bạn hãy tiến hành lắp đặt cầu chì vào ổ điện chỗ cầu dao tổng. Tiếp đó kiểm tra lại hoạt động bằng cách bật nguồn điện. Nếu hệ thống điện trong gia đình dùng bình thường. Bạn đã thành công.

>>> Xem thêm: Cách đấu cầu dao điện